2009 Ghanaian Language & Culture – (Fante) Past Questions – Paper One
Fa dza ᴐwᴐ A-D no mu kor wie asεntᴐw biara
1. Sε fantsenyi basia kᴐ awar na ᴐwo ba a, wᴐ to no dzin wᴐ ……………………..
A. Egya fie
B. No wᴐ fa fie
C. ne na fie
D. ebusuapanyin ne fie
ANSWER HERE
2. Sε obi ne dzin dze Bedziako a, nna ᴐ kyerε dε………………
A. wᴐwoo no no nna edziban ebu
B. wᴐwoo nono nna n’awofo yε ehiafo
C. wᴐwoo no ᴐko ber mu
D. wᴐwoo no ber a n’awofo rotwe manso
ANSWER HERE
3. Wo maame no nua banyan yε wo………………………
A. papa
B. wᴐfa
C. nana
D. egya kuma
ANSWER HERE
4. Dza ᴐ ka do yi mu hendze na mfantsefo dze baa to abofra dze kyerε da a abofra no dze asaase yi do?
A. Ebusuadzin
B. Kradzin
C. Aborᴐ fodzin
D. Kᴐsambadzin
ANSWER HERE
5. Mfantse amambra mma kwan mma enuanoum nnwar hᴐ nho osiandε ᴐ yε
A. Kyirbra
B. Ayefar
C. mbᴐndarto
D. bᴐgyafora
ANSWER HERE
6. Sε basia nyinsen a ………………
A. Wᴐnnyε no edur
B. ᴐnnoa edziban
C. onndzidzi ewiaber
D. wᴐ nnyε no ho adze
ANSWER HERE
7. ᴐyε ekyiwadze kεse dε ᴐ barimba……………………
A. bεgye sika efi ne-yer hᴐ
B. bεfa basia wᴐ haban mu
C. bεtsea ne yer a ᴐ yar asokyew
D. bεma basia ahor ne ntar
ANSWER HERE
8. Sε obi ka ntam a……………………
A. Wᴐfa no dadua
B. Wᴐbᴐ n’abaw do
C. wᴐ dze no kᴐ to efiadze
D. wohuor no
ANSWER HERE
9. Sε ᴐ barimba na ᴐbaa nam amandze kwan do ka hᴐnhᴐ bᴐ mu dε na yer a, yε frε no…………….
A. awarwsᴐ
B. akabᴐ mu
C. awar
D. awargu
ANSWER HERE
10. Awar ho mfaso kor so nye dε……………
A. ᴐma awarfo no yε esikafo
B. kun no nnhaw no ho mmbᴐ akᴐ homa
C. ᴐka edusuakuw edien bᴐ mu
D. Mbofra a wopue mu no wie skuul ntsεm
ANSWER HERE
11. Sε yer, hun na mba tse fie a, ᴐ hᴐ ho a ᴐ wᴐ mu nye
A. mba no
B. yer no
C. kun na mba no
D. kun no
ANSWER HERE
12. ᴐbaa kᴐ awar na awargu ba a, nyimpa a ogu basia a oegya awar no hyirew nye
A. N’ekumbaa
B. N’asew basia
C. n’akontan
D. n’asew nana
ANSWER HERE
13. Sε obi wu na woyi no wuodzi a, mbabanyin no dze no to kᴐ n ho na……………….
A. Wᴐ tow asafo ndwom
B. Wotutu pawda gu no ho
C. wᴐ gye no tsiadze sika
D. wᴐ ma ᴐ dze akomfowa sua
ANSWER HERE
14. Mfantsefo dze obi ridzi adze a, woyi nyimpa a………………….
A. ᴐyε ᴐdzefo na ᴐwᴐ akwantu mu
B. Oedzi ᴐhen pεn
C. Onyim nyansa na ᴐ wᴐ suban pa
D. ᴐakᴐ aborᴐkyir pεn
ANSWER HERE
15. Sε banyin a ᴐ wᴐ yer na mba wu na wᴐ dze obi dzi n’adze a, wuodzi no…………….
A. Mmbᴐ kunafo no akᴐ homa
B. Mma kunafo no nndzi gua
C. Tum war kunafo no
D. Mma kunafo no nnwar bio
ANSWER HERE
16. Mfantsefo hᴐ n afahyε tsitir a wᴐ dze kaa ahor nye
A. Ahobaa
B. Akwambᴐ
C. aboakyer
D. ayeryε
ANSWER HERE
17. Nsεm yi mu hendze na ᴐ nnyε nokwar?
A. Afahyε dze engye ba
B. Afahyε boa ma akobᴐ fo ba fie
C. Afahyε ma akaekyirmba sua amandze
D. Afahyε sεε nyimpa ne mber
ANSWER HERE
18. Woananom na wᴐ hyε fa a, wotue baka?
A. Edenafo
B. Oguaafo
C. Simpafo
D. Nzemafo
ANSWER HERE
19. A bosoom ahen na yenya no wᴐ afrehyia kor mu?
A. Dubiako
B. Duanan
C. Duebiasa
D. Duebien
ANSWER HERE
20. Abosoom bεn mu na nsu taa tᴐ kεse?
A. ᴐbεsε
B. Ayε woho
C. Dzifuu
D. Obiradzi
ANSWER HERE
21. Woana na ᴐnye ᴐbᴐfo kᴐ haban mu kᴐ boa no ma sε oka abowa a, wᴐ soa ba fie?
A. Bᴐfoyadzi
B. Bᴐfoyaw
C. Bᴐfodzinyi
D. Bᴐfobᴐᴐnyi
ANSWER HERE
22. Ndwuma a ᴐ ka do yi mu hendze na ᴐ yε soronko?
A. Ahyε
B. Kuayε
C. Sikadwin
D. Konkosi
ANSWER HERE
23. Henfa na ᴐ tomfo bᴐ ndadze na nsᴐ w?
A. Aton
B. Dasumu
C. Tombo
D. Afa
ANSWER HERE
24. Dza ᴐ ka do yi mu hendze na ᴐ bεtwanyi mmfa nnyε edwuma?
A. ᴐtsεn
B. Ogya
C. Dodobεn
D. Sekyε
ANSWER HERE
25. Odwumayεnyi bεn na ᴐ sen abduaba, asεsεgua, wᴐ dur na akyen?
A. Kapentanyi
B. Farnyi
C. ᴐwemfo
D. Odwimfo
ANSWER HERE
26. ᴐ dehye annko a…………………………
A. ᴐmmfa no ho
B. Akowaa guan
C. mpanyin ba
D. ogu n’enyim ase
ANSWER HERE
27. Enyimguase mmfata …………………….
A. Fantsenyi ba
B. Nkrannyi ba
C. ᴐkannyi ba
D. kramonyi ba
ANSWER HERE
28. Kwatserkwa se ᴐ bεma wo a, tsi ne dzin
A. bese
B. tam
C. sika
D. dabew
ANSWER HERE
29. anoma entu a………………………
A. obua da
B. ogyina hᴐ
C. okyin wimu
D. ᴐda no buw mu
ANSWER HERE
30. sε obi dzi asεm na odzi bem a, ofura………………
A. tam kᴐkᴐᴐ
B. tam tuntum
C. kuntukun
D. tam fitaa
ANSWER HERE
31. sε obi paa dua mu na ᴐ dze mberεnkᴐ son hyε mu dze si asase bi do a, nna ᴐ kyerε dε…………….
A. Obi atᴐ asaase no
B. Obi ribesi dan wᴐ do
C. obi rubout bura wᴐ hᴐ
D. manso wᴐ asaase no ho
ANSWER HERE
32. Sε obi dze koogyan bᴐ ne tsir anaa ne nsa ho a, ᴐ kyerε dε………………..
A. ᴐwᴐ enyigye mu
B. N’egyapadze bi ayew
C. Oepira ma bᴐ gya rugu no
D. ᴐwᴐ awerεhow mu
ANSWER HERE
33. Sε ᴐ hen bi n’akyeampo ma asεnkyerεdze yε ekoo a ᴐ kyerε……………….
A. Anotsew
B. Ahotsew
C. ahobrεadze
D. ahoᴐ dzen
ANSWER HERE
34. Anansesεm no botae kor so nye dε wᴐ dze………………….
A. Bᴐ nkᴐ mbᴐ
B. Korᴐ korᴐ mbofra
C. tu fo
D. deda abofra a orusu
ANSWER HERE
35. Mbowa yi mu hendze na no suban da abotar edzi?
A. ᴐkraman
B. Sebᴐ
C. asoaso
D. akyekyerε
ANSWER HERE
36. Woana nye ᴐkᴐndᴐr? ᴐno nye Ananse………………
A. ne ba
B. n’asew
C. ne yer
D. no nua
ANSWER HERE
37. Dza ᴐ ka do yi mu hendze na ᴐ yε edwuma ndwom?
A. Kofi bra ma yendzi agor na agor yε dεw
B. Sisi mbᴐ mu, tabon mbᴐ mu
C. Gyae o, gyae! Na mama wo tᴐ
D. ᴐba yi woana ba a, egya kwesi ba a
ANSWER HERE
38. Dedende kwao, Egya bᴐ fo no nkwan yε mu dεw nanso………………. Nsᴐ wdo nye dεn?
A. no tur mu yε sum
B. no tur ano yε yaw
C. n’atar mu yε me nkᴐ w
D. n’atar mu yε me tumm
ANSWER HERE
39. Ebεnnadze na mbofra dzi mu otour?
A. Po-nsu
B. Mbukyia
C. Anhwea
D. Ankora
ANSWER HERE
40. Agor yi mu hendze na woridzi a wᴐ tow ndwom?
A. Otuor
B. ᴐware
C. annhwε ekyir
D. ntsεtow
ANSWER HERE